Sinds 1 april 2023 hebben werknemers het ‘recht op deconnectie’: het recht om na het werk niet gestoord te worden. Deze wet moet de werkdruk bij werknemers verlichten. Want helaas is deconnecteren moeilijker dan ooit: digitalisering, thuiswerk, flexibele werkuren, …Jammer, want even kunnen loslaten – zowel na als tijdens de werkuren – boost het werkplezier en de productiviteit van je mensen.

Waarom is deconnectie belangrijk?

Nog snel even je mails checken voor het slapengaan. Of in het weekend een uurtje werk inhalen. Klinkt bekend? Veel kans dat ook je werknemers zich hier schuldig aan maken. Een logische evolutie: de grens tussen werk en privé wordt steeds vager. En de tools om met elkaar in contact te blijven worden almaar innovatiever. Maar is het ook gezond? Constant verbonden zijn zorgt voor meer flexibiliteit, maar ook voor stress en in het slechtste geval zelfs een brown- of burn-out.

Na je werktijd, in het weekend of op vakantie: even helemaal deconnecteren laat je hersenen recupereren. Gevolg: je hervat het werk fris en gemotiveerd. Bovendien leidt een ‘breinpauze’ vaak tot dat ene geniale idee, een nieuw inzicht of logische oplossing voor een aanslepend probleem. Ook tijdens de werkdag zijn voldoende korte pauzemomenten nodig om mentaal fit te blijven. Want niemand kan een hele werkdag 100% gefocust zijn (nee, ook jij niet 😉). Met andere woorden: jezelf én je collega’s (laten) loskoppelen, maakt de hele werkvloer productiever. Hun werkplezier krijgt een boost, en jij voorkomt langdurige afwezigheden en een hoger verloop.

Deconnecteren: mee met de wet

De basisregels rond arbeidsduur zijn streng. De maximale werktijd is beperkt, en overuren moet je compenseren. Alleen voor medewerkers met een leidinggevende of vertrouwensfunctie geldt dat niet. De wet zegt ook dat je stress die veroorzaakt wordt door het werk moet voorkomen en/of verhelpen. En sinds 2014 moet je ook inzetten op preventie van psychosociale risico’s op het werk, zowel collectief als individueel. Het is dus verplicht om aandacht te besteden aan de fysieke én mentale veiligheid van je mensen.

Sinds 1 april 2023 zijn bedrijven met 20 werknemers of meer ook verplicht om in een cao of het arbeidsreglement afspraken te maken over deconnectie. In tegenstelling tot in Frankrijk, waar de wet echt een ‘recht op deconnectie’ voorziet, is er in België een verplicht recht op overleg over deconnecteren. Geen harde regel, maar een doelstelling dus. Toch maak je als werkgever best werk van een deconnectie-beleid: eentje dat rekening houdt met de individuele noden van je mensen. Daarbij is ook voldoende inzetten op sensibilisering key.

Do’s bij deconnecteren:

De werkknop uitschakelen, bij jezelf en je medewerkers? Dat doe je zo:

1. Overleg is de beste weg

De reden waarom iemand niet kan deconnecteren, varieert van persoon tot persoon. Alleen door je medewerkers te leren kennen, kan je ze op maat ondersteunen. Ga daarom het gesprek aan. Ligt de werkdruk niet te hoog om te kunnen deconnecteren? Hoe gaan collega’s om met stress? Halen ze voldoening uit hun werk? Wat zijn hun triggers en grenzen, en hoe herken je die? Peil daarbij ook naar de ambities van je medewerkers.

Belangrijk: betrek iedereen en maak de regels niet té streng.

2. Afspraken maken: stoort het (niet)?

Je collega’s niet storen tijdens hun vakantie, geniet uiteraard de voorkeur. Maar wat als je team écht niet verder kan zonder de cruciale info van die ene collega? Vermijd frustraties en maak op voorhand goeie afspraken: waarom mag je iemand wel of niet storen en hoe (via mail, een sms’je, ’s avonds, ...)? Ga ook na of iedereen dezelfde taal spreekt. Hoe dringend is dringend? Wat verstaan we onder bereikbaar zijn? Zo zijn verwachtingen naar elkaar toe meteen duidelijk.

Ga jij op vakantie? Bereid je afwezigheid dan goed voor: voorzie een back-up, stel een out-of-office en voicemail in, en las een inhaalperiode in vlak voor en na je vakantie. Vergeet ook niet om je klanten op de hoogte te brengen!

3. Het goede voorbeeld

Wil je dat je medewerkers goed voor zichzelf zorgen? Laat dan zelf zien dat deconnectie oké is binnen de bedrijfscultuur. Geef als leidinggevende het goede voorbeeld. Plan ontspanning in, en moedig je team aan te deconnecteren tijdens het werk: gezellig samen lunchen, een vrijblijvende yoga-sessie… Strek je elke dag zelf even de benen? Dan inspireer je collega’s om hetzelfde te doen. Stimuleer jezelf en anderen om te veel prikkels te vermijden.

Tip voor tijdens en na de werkuren: zet je gsm eens op vliegtuigmodus, beperk je meldingen, of leg je smartphone gewoon aan de kant.

4. Focus op concentratie

Hocus, pocus… focus! Helaas, focus komt niet vanzelf, maar vraagt om een werkomgeving die dit ondersteunt. Dacht je al aan stiltemomenten waarop medewerkers ongestoord aan specifieke taken kunnen werken? Of fysieke stilteruimtes, waar je je kan terugtrekken voor meer concentratie.

Niemand kan 2 dingen tegelijkertijd: informeer je team daarom voldoende over de gevaren van multitasking voor hun mentale welzijn.

5. Digitale detox

Werkt scrollen op sociale media ontspannend? Zeker niet. Stimuleer daarom je medewerkers om regelmatig offline pauzes te nemen, weg van hun schermen. Kunnen die laptop en smartphone trouwens niet gewoon uit tijdens de vergadering?

Of motiveer je mensen om e-mails op slechts 2 momenten per dag te bekijken en te beantwoorden. Daarbij kan je bij dringende zaken beter even telefoneren dan mailen. Het zijn kleine gewoontes, maar met een groot effect.

Klaar om het recht op deconnectie te integreren in je dagelijks beleid? Als leidinggevende heb jij een voorbeeldfunctie, en is het jouw taak om een duidelijk afsprakenkader rond deconnecteren te creëren. Natuurlijk heeft iedereen een rol te spelen in de sensibilisering rond deconnectie. Maar als baas kan jij er alvast over waken dat ieders grenzen gerespecteerd worden. Denk eraan: in overleg goeie afspraken maken levert voordelen op voor zowel jou als je werknemers!

Categorie